Αναφορά στην θεατρική παράσταση "Ισιδώρα Ντάνκαν, η ζωή μου"
Του Πάνου Χατζηγεωργιάδη
Μέλος ένωσης μουσικοσυνθετών Αγγλίας
Λογοτέχνης και Δημοσιογράφος
Αν και η τέχνη είναι το χωράφι μου θα έλεγε κανείς, την Ισιδώρα Ντάνκαν ομολογώ πως δεν έτυχε να την γνωρίζω ως όνομα ως τα τώρα. Θεωρείται πως υπήρξε η ιδρυτής του σύγχρονου χορού, η "Ξυπόλητη χορεύτρια", η οποία έφερε άλλον αέρα ξεπερνώντας τα στενά όρια της εποχής της στην τέχνη της, σπάζοντας το κατεστημένο και τις κλασσικές φόρμες και θεωρήσεις και προεκτείνοντας την τέχνη του χορού σε άλλα επίππεδα, θα έλεγε κανείς πως η συνεισφορά της υπήρξε τόσο σημαντική ώστε εκ του αποτελέσματος κρίνοντας, εάν δεν υπήρχε, η τέχνη του χορού δεν θα είχε καμία σχέση με οτι σήμερα θεωρούμε δεδομένο.
Προσωπικότητα η ίδια αποφασισμένη να υπάρξει οτι οι περισσότεροι δεν μπορούν, να υπάρξει ο εαυτός της σε μία εποχή άκρως πουριτανική, αυτή των αρχών του περασμένου αιώνα, μίαν εποχή που θεωρούσε την γυναίκα λίγο - πολύ υποχρεωμένη να κινείται εντός πολύ στενών κοινωνικοηθικών πλαισίων, η Ντάνκαν πραγματοποιεί τα όνειρα της, επαναστατώντας η ίδια απέναντι στο δεδομένο που δεν της ταιριάζει και επανακαθορίζει την οπτική του κόσμου ολάκερου σε σχέση με την θέση της γυναίκας στην τέχνη, διαμορφώνοντας νέα ήθη και οδηγώντας θα έλεγε κανείς όπως και η κάθε προσωπικότητα η άξια ιστορικής μελέτης, την ανθρωπότητα πρός άλλες ατραπούς ανεξερεύνητες εώς τότε.
Ένα πλάσμα ευλογημένο μα και συνάμα καταραμένο, ένας άνθρωπος ο οποίος ορμώμενος απο την εσωτερική της ιδέα περί του κόσμου, αποφασίζει απο πολύ νωρίς να δράσει αντικομφορμιστικά θέλοντας απλώς να υπάρξει, να υπάρξει ως αυτόνομη οντότητα μέσα σε μία εποχή που όπως σχεδόν όλες οι εποχές δρούν καταπιεστικά ως προς το άτομο έναντι του συνόλου, άσχετα αν η υποκρισία της εκάστοτε κοινωνίας της επιβάλλει δήθεν να κόπτεται για την ατομικότητα. Η Ντάνκαν νιώθει ελεύθερη μα χτυπιέται αλύπητα απο την μοίρα λές και θα έλεγε κανείς τιμωρείται για αυτή της την αγάπη προς την ελευθερία, υποφέρει κάθε στιγμή όπου πατά με τα γυμνά της πόδια επί γης και η τέχνη δρά για κείνη ως βάλσαμο για τις επίγειες πληγές που τις προσφέρονται αφειδώς απο την ζωή ως ένα βαρύ αντίτιμο της προσωπικής της επιλογής να υπάρξει. Η Ντάνκαν χρησιμοποιεί και χρησιμοποιείται απο την τέχνη της, υποταγμένη στην δύναμη του πεπρωμένου έστω και αν νομίζει πως του έχει ξεφύγει πρόσκαιρα, αυτό βρίσκεται πάντα εκεί εφιαλτικό ως το άδοξο της τέλος. Ένα πλάσμα το οποίο δεν μπορείς παρά να θαυμάσεις για τον αγώνα που έκανε ώστε να εκφύγει της μοίρας του μα και να συμπονέσεις βαθιά την ίδια στιγμή, για τα τόσα πολλά και σκληρά χτυπήματα τα οποία υπέστει, βλέπετε "Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία" όπως τονίζει διαλέγοντας εύστοχα αυτές τις δύο έννοιες ο μεγάλος μας εθνικός ποιητής, Ανδρέας Κάλβος.
Η ζωή και οι επιλογές της, την πετούν απο το ένα σημείο της γης στο άλλο, την φέρνουν και στην πατρίδα μας την οποία λατρεύει και θεωρεί λίκνο του πολιτισμού και κείνη χορεύει ασταμάτητα, δεν γνωρίζει τίποτε άλλο να κάνει τόσο καλά πέρα απο τον χορό, υπάρχοντας ως το αιώνιο σύμβολο της γυναίκας, της ερωμένης, της μητέρας, της καλλιτέχνιδος.
Η Ισιδώρα Ντάνκαν πεθαίνει άδοξα θα έλεγε κανείς (αν και ποιός άραγε ορίζει τον ένδοξο θάνατο) στα 1927 την μέρα του σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου, απο το τελευταίο άσχημο παιχνίδι που της έπαιξε η μοίρα, όταν το μακρύ μαντήλι της μπλέκεται στις ρόδες του αυτοκινήτου της πνίγοντας την κάπου στην Νίκαια της Γαλλίας, έτσι θα ήταν φυσιολογικά αδύνατον να την γνωρίσω και να μπορέσω να της σφίξω το χέρι, όμως μόλις εχθές είχα μιά πρώτης τάξεως ευκαιρία να την γνωρίσω διαμέσου μίας πολύ όμορφης θεατρικής δουλειάς η οποία τιτλοφορείται ομότιτλα "Ισιδώρα Ντάνκαν, η ζωή μου" με μία εκπληκτική ας μου επιτραπεί ο όρος θεατρίνα, την Ιωάννα Δελάκου, μία παρουσία η οποία προσέγγισε το ιστορικό πρόσωπο της Ντάνκαν με άπειρο σεβασμό και με συγκλόνισε εώς δακρύων με την άψογη ερμηνεία της, είμαι δε σίγουρος και χωρίς ίχνος περιαυτολογίας σε σχέση με την συγκεκριμένη ηθοποιό, πως η ερμηνεία της αυτή θα άγγιζε ακόμα και την ίδια την Ισιδώρα Ντάνκαν αν βρισκόταν εχθές εκεί μαζί μας στο θέατρο "Αμιραλ".
Η κ. Δελάκου έχοντας ως πιστό σύντροφο την άψογη σκηνοθετική ματιά μα και τις προσεγμένες ζωντανές μουσικές επιλογές, σκιαγραφεί και προσεγγίζει την Ντάνκαν όπως πραγματικά θα έπρεπε να ήταν, μιλά με λόγο βαθιά ανθρώπινο και εσωτερικό συμπληρώνοντας τούτη την πανδαισία επί σκηνής με την όμορφη κίνηση του κορμιού της, η οποία λές και έρχεται να συμπληρώσει τον λόγο. Υπάρχουν πράγματα που είτε δεν μπορούν να παρασταθούν με λόγια είτε δεν μπορεί κάποιος να τα εκφράσει και κεί στην περίπτωση της Ισιδώρας, έρχεται ο χορός να τα συμπληρώσει και να τα περάσει και στον τελευταίο θεατή. Μονολογεί κάποιο μοναχικό βράδυ αναπολώντας το παρελθόν συντροφιά με τις ερινύες της και τα προσωπικά της φαντάσματα και κείνος ο μονόλογος γίνεται όσο περνά η ώρα τόσο γνώριμος και οικείος σε όλους, ώστε καταντά διάλογος αναμεταξύ του ηθοποιού και του κοινού. Τέσσερα είναι τα βασικά ζητήματα που την απασχολούν. Η τέχνη, ο έρωτας, η ολοκλήρωση μιάς γυναίκας διαμέσου των παιδιών και η μοναξιά του καλλιτέχνη, ενός πλάσματος όπου σαν φωνή βοώντος εν τη ερήμω καλεί τις άλλες ψυχές δίπλα του, τις καλεί να ζήσουν και οχι απλώς να αναπνέουν. Και τα τέσσερα αυτά θεμελιώδη ζητήματα της ανθρώπινης ύπαρξης, εμπλέκονται μέσα στο μυαλό και την πράξη στην ζωή όπου η ηθοποιός καλείται να περιγράψει και κείνη ανταποκρινόμενη βαθιά στην αποστολή της, μας κατακλύζει απο έντονα συναισθήματα και μας ωθεί στο να επανακαθορίσουμε την σχέση μας με τον έξω κόσμο, μας κάνει να αναρωτιόμαστε ποιός τελικά είναι ο πραγματικός κόσμος.
Η Ιωάννα Δελάκου, μετασχηματίζει έναν χαρακτήρα που για ορισμένους δυστυχως η οποίοι δεν κόπτωνται περί της καλλιτεχνίας, θα μπορούσε να περάσει αδιάφορα, σε σύμβολο πανανθρώπινο, σύμβολο αντίστασης ενάντια στην ίδια την ζωή και τα άσχημα που φέρνει για τον καθέναν μας με τρόπο δημιουργικό όπως είναι η καλλιτεχνία. Η ερμηνεία της αυτή έχει την δύναμη να καθηλώσει και τον πλέον αδιάφορο, η κ. Δελάκου παίρνει την Ντάκαν απο το χέρι αλλά και όλους εμάς ως θεατές της σκηνής αυτής και περπατώντας νοερά η μία δίπλα στην άλλη, την αναγκάζει θα έλεγε κανείς να μιλήσει στην καρδιά και του πιο σκληρού ανθρώπου, αυτή ακριβώς είναι και η μεγαλύτερη επιτυχία στην ερμηνεία της επί σκηνής.
Θα θεωρούσα μέγιστη παράλειψη μου το να μην αναφερθώ και στην σημαντικότατη σκηνοθετική παρουσία του Θανάση Θεολόγη άλλως τε είναι και ο συγγραφέας του έργου, ο οποίος με πλήθος σκηνοθετικών ευρυμάτων κρατά τον θεατή σε εγρήγορση ως το τέλος, κάτι που βοηθά αποτελεσμάτικά στην συνολική εικόνα την οποία προσλαμβάνει ο θεατής και αποδίδει πολύ εύστοχα τις τελικές πινελιές στο γενικότερο άρτιο αποτέλεσμα. Επισης σημαντικότατη και η παρουσία των μουσικών Γ. Στούπελ στο πιάνο και της δ. Ηλέκτρας Θεολόγη στο φλάουτο, με άρτιες μουσικές επιλογές οι οποίες εκτείνονται απο κλασσικούς συνθέτες ως και την μουσική του καιρου της Ισιδώρας Ντάνκαν την στιγμή που χρειάζονται και με τον απαραίτητο τόνο, ενώ η ύπαρξη φυσικών οργάνων ως είναι αναμενόμενο, συντελεί και αυτή με την σειρά της στην γενικότερη καλλαίσθητη εικόνα αυτής της αξιέπαινης προσπάθειας.
Δυστυχώς ετούτη η μικρή αναφορά συντάσσεται λίγες μόνον παραστάσεις πριν κατέλθει απο σκηνής αυτό το υπέροχο έργο, ένα έργο και ένα κείμενο που θα πρέπει να παρακολουθήσει ο κάθε ένας απο εμάς, έτσι ώστε να παραδειγματιστεί για ακόμα μία φορά σχετικά με την μητέρα όλων των μαχών η οποία δεν είναι άλλη παρά η ίδια η ζωή μας και το πέρασμα μας απο αυτή την γη, συνιστώ δε την εν λόγω προσέγγιση ανεπιφύλακτα και είμαι σίγουρος πως όποιος έχει την εμπειρία απο αυτές τις τελευταίες παραστάσεις θα φύγει κατά πολύ καλύτερος απο το θέατρο, αυτός είναι άλλως τε και ο ρόλος της πραγματικής τέχνης, εν ολίγοις, το θέατρο όπως θα έπρεπε να είναι.
Καλη ψυχαγωγία
Συντελεστές
Σκηνοθ.:Θ. Θεολόγης
Ερμηνεύει: Ιωάν. Δελάκου.
Στο πιάνο ο Γ. Στούπελ
Στο φλάουτο η Ηλέκτρα Θεολόγη
Πληροφορίες για την παράσταση
Ισιδώρα Ντάνκαν - Η ζωή μου
Μονόλογος του Θανάση Θεολόγη Διαρκεια : 70 '
Θέατρο Αμιράλ
Διεύθυνση - Αμερικής 10,Κολωνάκι
Τηλ : 21036 39 385
Παραστάσεις : Mέχρι : 2/11/2014
Πληροφορίες : Απόγ.: Κυρ. 7 μ.μ. Βραδ.: Παρ., Σάβ. 9.15 μ.μ.
Τιμη : € 12, 8.
